Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu

By | 30 czerwca 2016

W numerze 6 / 2016 pisma prawniczego “Palestra” ukazał się właśnie mój artykuł “Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu”. Artykuł ten stanowi pierwsze monograficzne opracowanie licznych problemów prawnych, jakie stworzyła praktyka umów kredytów denominowanych i indeksowanych narzucanych przez banki.

Włączenie klauzuli waloryzacyjnej do typowej umowy kredytu wywołuje szereg prawnych komplikacji, polegających na:

  • przełamaniu zasady nominalizmu,
  • zasady określoności świadczenia,
  • obarczeniu kredytobiorcy nieograniczonym ryzykiem kursowym,
  • możliwość naruszenia przepisów o odsetkach maksymalnych
  • a wreszcie rażącym naruszeniu interesów konsumenta przez narzucenie nieuczciwego postanowienia umownego.

Wszystkie te zagadnienia są omawiane w artykule. Artykuł kończy się następującym podsumowaniem:

Stworzenie przez banki i wprowadzenie do masowego obrotu konsumenckiego kredytów powiązanych z kursem waluty obcej, w postaci kredytów denominowanych oraz indeksowanych, stworzyło szereg problemów zarówno ekonomicznych jak i prawnych. Analizując typowe umowy kredytu należy dojść do wniosku, że zawierały one nieuczciwe postanowienia umowne i rażąco naruszały interesy konsumenta. Ponadto, samo zastosowanie klauzul waloryzacyjnych wystawiało kredytobiorców na niczym nie ograniczone ryzyko, o którym kredytobiorcy nie zostali wystarczająco poinformowani. Ponadto banki poprzez stosowanie podwójnych klauzul waloryzujących w sposób ukryty zastrzegły sobie pobieranie dużo wyższego wynagrodzenia niż zdawali sobie z tego sprawę kredytobiorcy, co stanowiło naruszenie zasad współżycia społecznego. Jedynym poprawnym rozwiązaniem problemu tych umów jest uznanie ich za nieważne ze względu na nieokreśloność świadczenia i sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, a w przypadku odpowiedniego roszczenia konsumenta zastosowanie przepisów o nieuczciwych warunkach umownych i pozbawienie klauzul waloryzujących skuteczności przy braku sądowego ustanawiania innego mechanizmu waloryzującego świadczenia stron.

Treść artykułu nie jest dostępna on-line. Zainteresowanych odsyłam do papierowej wersji “Palestry” 6/2016, s. 63.

19 thoughts on “Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu

    1. alina

      Witam Panie Jacku, pod tym adresem informacja-5-6 2006-w pdf można obejrzec, brak tego artykułu. Na str, 63 jest przebieg rozprawy przed TK.

      Reply
      1. Tomasz

        Na stronie jest tylko spis treści. Cały numer można nabyć za 21 zł + vat

        Reply
  1. Władysław

    Dzień dobry. Moje Umowa nosi nazwę : Umowa o kredyt denominowany (waloryzowany) w CHF. Kwota wyrażona jest w PLN. Czy może być kredyt jednocześnie denominowany w CHF (wtedy kwota kredytu powinna być wyrażona w CHF) i waloryzowany (wtedy kwota powinna być wyrażona w PLN)?
    Czy takie sformułowanie typu kredytu nie czyni go nieważnym?

    Reply
    1. Jacek Czabański Post author

      Pojęcia denominowany/indeksowany pojawiły się w prawie bankowym dopiero w 2011 r. Wcześniej banki dość dowolnie stosowały nazewnictwo. Sama nazwa umowy nie powoduje, że umowa jest nieważna, należy bowiem badać jej treść.

      Reply
  2. Andrzej

    Przeczytałem, pierwsze (publiczne) tak szerokie spojrzenie na problem. Polecam lekturę.

    Reply
  3. Tomek

    A czy banki informowały kredytobiorców, że marża będzie pobierana przez bank od zindeksowanej kwoty

    Reply
    1. ilona

      Wątpię, by kredytobiorcom przyszło do głowy, że bank pożycza im złotówki (oprocentowanie dumpingowe). Bank zawierając umowę kredytową działał w warunkach konfliktu interesów – strata kredytobiorców w wyniku wzrostu kursu CHF miała być zyskiem banku. Banki potrafią przewidywać wpływ mechanizmów ekonomicznych na zmiany kursów walut w określonym kierunku i zakresie znacznie lepiej niż kredytobiorcy, obecnie nie udzielają kredytów indeksowanych. Mając wiedzę, że bank nie podejmuje ryzyka udzielenia kredytu w CHF i pożycza złotówki, po czym przelicza je na CHF oraz stosuje dumpingowe oprocentowanie, kredytobiorcy z pewnością inaczej oceniliby ryzyko takiej umowy kredytowej i nie złożyli oświadczenia o zaciągnięciu kredytu indeksowanego.

      Reply
  4. Marta

    No właśnie dlaczego bank pobiera marżę od zwaloryzowanej kwoty?

    Reply
    1. Marta

      Jest to (niesłuszne) tłumaczenie banku, że powiązanie kwoty kredytu z kursem waluty obcej było konieczne do zaoferowania kredytobiorcy LIBOR CHF, ale jakie bank ma tłumaczenie na pobieranie sobie marży od zwaloryzowanej, a więc ciągle rosnącej kwoty?

      Reply
  5. anna-pytanie do Pana Jacka

    Udzielili mi kredytu we frankach wypłacili w złotówkach, spłacam we frankach wcześniej przewalutowanych ze złotówek, kredyt zamiast maleć wzrósł dwukrotnie, nazywa się kredyt a jest naprawdę produktem finansowym, do tego uruchomienie nastąpiło wg kursu kupna, spłata wg kursu sprzedaży. Panie Jacku , przymierzam się do wniosku sądowego, co Pan radzi…. Czy negocjować z bankiem czy od razu do sądu, jakie mam szanse wygranej…. Czy istnieje możliwość reprezentowania mnie w sądzie przez Pana, mój e-mail anna.g100@wp.pl

    Reply

Skomentuj Marta Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *