Nieważność umowy ze względu na klauzulę dowolnej zmiany oprocentowania oraz indeksację

“Sąd Okręgowy wykazał na konkretnym przykładzie, zaistniałym w trakcie trwania umowy kredytowej pozwanych, że znaczący spadek wartości wskaźnika LIBOR 3m w dacie dokonania przez Bank kredytujący kolejnej podwyżki stopy oprocentowania ( 1 grudnia 2008r.) nie tylko nie uzasadniał dokonania podwyżki, lecz wręcz logicznie uzasadniał zmianę oprocentowania w kierunku obniżenia stopy procentowej, co przecież nie miało miejsca (…) Na pełną aprobatę zasługuje również stanowisko Sądu Okręgowego dotyczące znaczenia prawnego postanowienia w umowie kredytowej łączącej pozwanych z poprzednikiem pozwanego [powinno być – powoda] pozwalającego bankowi na dowolne ustalanie kursów kupna i sprzedaży waluty na potrzeby rozliczeń kredytowych. Umowa odsyłała w tym względzie do „Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych i indeksowanych kursem walut obcych” nie precyzując w żaden sposób warunków ustalenia kursów (…)

Konstrukcja uzasadnienia wyroku wskazuje wszelako, że Sąd Okręgowy uznał umowę z dnia 19 stycznia 2006r. za nieważną przede wszystkim wskutek stwierdzenia, że umowa ta sprzeczna była z ustawą (art. 58 § 1 k.c.). Pogląd ten Sąd Apelacyjny podziela wskazując, że o sprzeczności czynności prawnej z ustawą można w cywilistyce mówić, także wówczas, gdy czynność nie zawiera treści lub innych elementów objętych nakazem wynikającym z normy prawnej. Sąd Okręgowy przytoczył prawidłowo i poddał poprawnej analizie, przy wykorzystaniu argumentów o abuzywności postanowień umowy, przepis art. 69 obowiązującego w dacie zawierania umowy Prawa bankowego. Logicznie poprawny jest wypływający z tej analizy wniosek, że umowa kredytu nie zawierająca jednego z wymaganych jej elementów, a to warunków zmiany oprocentowania (art. 69 ust. 2 pkt 5 Prawa bankowego) uznana być powinna za nieważną. Dostrzegł również Sąd Okręgowy, że postanowienie § 5 umowy przewidujące określenie wysokości zobowiązania spłaty kredytu jako równowartości spłaty wyrażonej w walucie indeksacyjnej, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego w rozumieniu art. 58 § 2 k.c. Dlatego do oceny ważności umowy w tym aspekcie miał również zastosowanie § 3 przepisu art. 58 k.c. bowiem umowa kredytu została w ten sposób skonstruowana, że bez przewidzianej w tym postanowieniu umownym regulacji umowa kredytu musiałaby mieć inną treść, np. byłaby umową kredytu „złotowego”.